Stadsmuseum 'De Hofstadt'
Stadsmuseum De Hofstadt
Wanneer je het stadsmuseum De Hofstadt binnenkomt, treed je binnen in de enige overgebleven zaal van het middeleeuwse stadhuis. De gotische zaal ligt nu half ondergronds, maar deed destijds zeker geen dienst als kelder. Toen ze in de zestiende eeuw de funderingen voor de toren van de Sint-Sulpitiuskerk uitgraafden, hoogden ze de Grote Markt op met de overtollige aarde. Zo kwam de gotische zaal, wellicht de toenmalige inkomhal van het stadhuis, half ondergronds te liggen. Dat is ook zijn redding geweest. Bij de vernieuwing van het stadhuis in 1726-1735 werd het middeleeuwse gebouw grotendeels afgebroken en vervangen door een classicistisch stadhuis. De ondergrondse ruimtes werden behouden als fundering en kelder. Ook de romaanse zaal van het museum, de huidige Oranje-Nassau zaal, werd zo een deel van het complex. Die zaal maakte deel uit van De Hofstadt, een gebouw van de heer van Diest dat in 1395 verkocht werd aan de stad om het stadhuis te vergroten.
De opdracht in de Tempel - Theodoor van Loon (1581-1649)
In de schilderijenzaal van De Hofstadt kan je twee schilderijen van Theodoor Van Loon zien. Die zijn uit de Sint-Catharinakerk in het begijnhof afkomstig. De eerste is Opdracht in de Tempel. Van Loon heeft een gelijkaardig werk geschilderd voor de cyclus met episodes uit het leven van Maria voor de basiliek van Scherpenheuvel. Die basiliek werd door de Habsburgse aartshertogen Albrecht en Isabella uitgebouwd als een bolwerk van de contrareformatie, de katholieke reactie op de protestantse hervormingen. De maagdelijkheid van Maria stond symbool voor de katholieke leer in de strijd tegen ketterij. Ook Theodoor van Loon droeg bij aan het herstel van de katholieke kerk in de Zuidelijke Nederlanden. Hij kreeg de opdracht om lokale volksdevotie te verweven met universele religieuze thema’s. Daarom koos hij voor een beeldtaal die gelovigen makkelijk konden begrijpen. Dit schilderij is daar een voorbeeld van.
De Aanbidding der Wijzen - Theodoor van Loon
Ook De Aanbidding der Koningen was een populair thema tijdens de contrareformatie. De wijzen of koningen zijn de eerste die in Jezus de incarnatie van God op aarde zien. De geschenken van de wijzen– goud, wierook en mirre – verwijzen naar hun verschillende afkomst. Zo wordt de internationale diversiteit van de katholieke kerk beklemtoond. Voor de compositie deed Van Loon inspiratie op bij zijn tijdgenoot Peter Paul Rubens. Dat zie je vooral aan de wijzen: ze gelijken op hun tegenhangers op de schilderijen van Rubens.
Dubbelportret met Anna van Lotharingen - Toegeschreven aan Jan Van Scorel
Anna van Lotharingen was Vrouwe van Diest. In 1540 trouwde ze met René van Chalon. Bij die gelegenheid schonk het Diestse stadsbestuur Anna een kostbaar juweel. Helaas werd het geen lang en gelukkig huwelijk. In 1544 overleed René in het stadje Saint-Dizier aan de Marne in een strijd tegen de Franse koning Frans I. Nakomelingen waren er niet, dus werd Willem van Oranje aangeduid als erfgenaam. Anna van Lotharingen kreeg wel het vruchtgebruik van enkele eigendommen, waaronder Diest. Ze vertoefde vaak in het Hof van Nassau of in de drossaardwoning op het Sint-Jansveld. Ook was ze vaak aanwezig op de jaarlijkse schepenmaaltijden. De stad zag haar als beschermvrouw, aangezien ze toegang had tot het Hof in Brussel, het bestuurscentrum van de Nederlanden. Dat zie je nog aan het zegel van de stad. Daarop waakt Anna over Diest. Anna van Lotharingen overleed in Diest op 15 mei 1568. Ze werd begraven in het minderbroederklooster. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd haar graf echter geschonden. Daarna werd ze opnieuw begraven in het koor van de Sint-Sulpitiuskerk.
Besloten hofjes - Zusters van Sint-Annendael
De Besloten Hofkes in het stadsmuseum werden in 1967 door de stad aangekocht van de zusters uit het klooster van Sint-Annendael. Het zijn kunstig versierde retabelkasten met een aantal gebeeldhouwde figuurtjes in een omsloten tuin. Die zusters vervaardigden de hofjes zelf en beschouwden het maakproces als een onderdeel van hun religieuze beleving. De besloten hofjes toonden hun diepgewortelde vroomheid en devotie. Ze waren wellicht voor hun persoonlijke cellen bestemd, waar ze bescherming tegen onheil moesten bieden. Recent zijn ze ook gerestaureerd.
Praktische informatie
Toegankelijkheid
- Deze locatie is omwille van de ligging in een historisch pand moeilijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers of kinderwagens.
