Theodoor van Loon: meester van licht, pracht en religieuze schoonheid

De kans is groot dat Theodoor van Loon, terwijl hij in Scherpenheuvel verbleef, een bezoek bracht aan deze kerk. Hier bevond zich immers het retabel van Jacob van Cothem, dat begin 16de eeuw werd gemaakt in opdracht van de norbertijnen en toendertijd reeds als een topstuk gold.

Onlangs keerde dit meesterwerk terug naar de abdij, na een afwezigheid van anderhalve eeuw. Je kan het zelf in de kerk bewonderen of tijdens een begeleide rondleiding door het volledige complex.

Tip: 

Is je innerlijke mens aan versterking toe? Proef de ambachtelijke producten van de abdij – bier, kaas en brood en in het abdijcafé Het Moment.

Zin in een dessertje achteraf? De dreef rechtover de abdij wordt de Lekdreef genoemd. Bij mooi weer staan hier ijskarretjes en komen mensen van overal om hier een heerlijk ijsje te lekken.

De abdij is ook het startpunt van de Norbertijnenwandeling. Deze wandeling (9,3 km) is perfect voor het ontdekken van Averbode Bos & Heide. Uitgestrekte bossen wisselen er af met vennen, moerassen, heiden en heischrale graslanden. Liever een kortere wandeling? De route bestaat uit twee lussen, die allebei starten en eindigen bij de abdij. Je kan dus makkelijk één lus wandelen en de andere overslaan. 

In deze bedevaartkerk vind je van Loons bekendste werk: de Mariacyclus. De zeven monumentale schilderijen verbeelden het leven van de Maagd Maria. De thema’s sluiten aan bij de zeven feesten die gevierd werden aan het hof van Albrecht en Isabella. Dat is geen toeval, want Scherpenheuvel was voor de aartshertogen het bastion van de Contrareformatie.

Tip: 

Wil je voelen hoe het is om een echte pelgrim te zijn op weg naar Scherpenheuvel? Ga op mini-bedevaart en wandel naar de basiliek via de pelgrimswegen. Er zijn vier routes die starten vanuit vier verschillende steden, waaronder Diest!

Na je spirituele reis kun je de ervaring afronden met een culinaire ontdekkingstocht. Scherpenheuvel biedt verschillende gezellige eetgelegenheden, waaronder Eetcafé De Heerlyckheid en Brasserie Sint-Jozef. Hier kun je genieten van lokale specialiteiten en even tot rust komen na je bedevaart.

Als je nog wat lokaal lekkers wil proberen, proef dan zeker de traditionele koekjes van Scherpenheuvel, de pepernoten en noppen. Bakkerij Erwin is gespecialiseerd in deze lekkernijen en tijdens het toeristisch seizoen kan je zijn koekjes kopen in de seizoenskraampjes die rond de basiliek staan.

Ervaar de sfeer van Scherpenheuvel ten volle met een overnachting in Mon Dieu. Dit gezellige guesthouse nodigt je uit om te genieten van de lokale keuken en cultuur. Ontspan in een sfeervolle omgeving en kom helemaal tot rust. Daarnaast kan je ook terecht in het onthaalcentrum voor bedevaarders Huis van Maria. Je ervaart er hoe het is om als een echte pelgrim in een bedevaartsoord te overnachten. 

De vier evangelisten die voor deze kerk geschilderd werden, zijn toegeschreven aan Theodoor van Loon. Zij worden elk afgebeeld met hun eigen symbool: de engel voor Mattheüs, de leeuw voor Marcus, de stier voor Lucas en de adelaar voor Johannes. Ook in deze werken is de invloed van Caravaggio duidelijk merkbaar. De preekstoel in de kerk – van de hand van Jan Mason en Jan van den Steen – is eveneens een pareltje.

Tip: 

De begijnhofkerk maakt deel uit van het Diestse begijnhof, dat dateert uit de 13de eeuw. Deze stad-in-de-stad, met zijn nauwe straten en tal van schilderachtige plekjes, is door UNESCO erkend als werelderfgoed. Net als Theodoor van Loon kom je binnen langs de barokke toegangspoort, met het opschrift ‘Comt in mynen Hof, Myn suster Bruyt’.

Klaar om de pedalen te laten draaien? Spring op de fiets en volg de sporen van Theodoor van Loon! De Flanders’ Finest Reynvaertroute (42,1 km) is een prachtige tocht die start aan het begijnhof en je ook langs de Basiliek van Scherpenheuvel en de Abdijkerk van Averbode voert. Dankzij de fietsknooppunten vind je makkelijk de weg! 88 - 34 - 38 - 91 > 92 > 93 > 59 > 57 > 81 > 56 > 18 > 25 > 83 > 58 > 86 > 87 > 89 > 88 Fietsen huren kan aan het station van Diest of bij het Provinciedomein Halve Maan. 

In dit museum kan je twee meesterwerken bewonderen van Theodoor van Loon: De opdracht in de Tempel en De aanbidding der Wijzen. Daar had de Contrareformatie alles mee te maken. Theodoor van Loon kreeg de opdracht om lokale geloofsbelevingen te verweven met universele religieuze thema's, om zo het herstel van het katholieke geloof in de Zuidelijke Nederlanden te bevorderen. Daarbij koos de meester bewust voor een vorm die gewone gelovigen konden begrijpen.

Tip:

Na je bezoek aan het museum, kan je de Demervallei vanuit een heel ander perspectief ontdekken! Huur een kajak of packraft en peddel over de kalme wateren van de Demer. Geniet van de prachtige natuur, de frisse lucht en de rust. Een unieke ervaring die je niet mag missen!

Nog nagenieten van de inspanning met een heerlijk wijntje? Al sinds de tijd van de Romeinen wordt in het Hageland wijn geproduceerd. Perfect voor een welverdiende pauze tussen de glooiende wijngaarden. Ontdek de unieke smaken van de Hagelandse wijnen en laat je verrassen door de passie van de lokale wijnmakers.

Wil je de sfeer van de 16e eeuw blijven opsnuiven? Overnacht dan in het Oranje City Hotel, gevestigd in het historische Spijker. Dit monumentale gebouw aan de Demer is niet alleen een must-see voor cultuurliefhebbers, maar ook een heerlijke plek om te overnachten. Ontspan in een van de stijlvolle kamers en laat je verwennen in dit door-en-door gastvrije hotel.