Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk
Peter Paul Rubens was een van de grootste kunstenaars van zijn tijd. Dat kan je goed zien in De wonderbare visvangst in de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk. Ga er langs en luister naar de golvende zee, ruik het zoute water, voel het zand onder je voeten en beleef het wonder mee.
Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk
Al in 1236 stond op deze plaats een Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk, maar die ging waarschijnlijk in de grote stadsbrand van 1342 verloren. De huidige gotische kerk werd opgetrokken vanaf de veertiende eeuw. De gevels, de zijbeuken en de toren zijn de oudst bewaarde delen. Ook die nieuwe kerk kreeg met verwoestingen te maken. In de zestiende eeuw belaagden de protestanten het gebouw. Ook de Spaanse Furie, toen de Spaanse troepen op 4 november 1576 Antwerpen en omstreken aanvielen, richtte heel wat schade aan. Later ontkwam de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk niet aan de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1945 werd de kerk grondig gerestaureerd, onder meer door de Mechelse architecten Désiré Beeck en Jan Lauwers.
Het Laatste Avondmaal - Jan Erasmus Quellinus
Het Laatste Avondmaal van Jan Erasmus Quellinus (1634-1715) werd vervaardigd in 1690. De compositie is monumentaal opgevat, met een trap die leidt naar de hoog geplaatste tafel waaraan de apostelen zitten. Let op de doorkijk met bomen en een landschap. Erg typisch is de gestiek van de apostelen. Ze communiceren met elkaar, op zoek naar die ene apostel die Christus zal verraden. De compositie in een antieke paleisachtige setting doet sterk denken aan Paolo Veronese, een van de belangrijkste Italiaanse schilders uit de zestiende eeuw. Quellinus trok naar Italië en leerde er Veroneses werk uit de eerste hand kennen.
De graflegging - Theodoor Rombouts
In De graflegging is de hand van de Antwerpse schilder Theodoor Rombouts (1597-1637) te herkennen aan het clair-obscur, of de sterke contrasten tussen licht en donker. Rombouts trok in 1616 naar Italië en stal er met zijn ogen. Hij was erg onder de indruk van het werk van Caravaggio en zijn directe navolgers. Terug in Antwerpen werd hij de belangrijkste caravaggistische schilder van de Scheldestad. Basisingrediënten zijn een dramatisch clair-obscur, realisme en expressie.
De wonderbare visvangst - Peter Paul Rubens
De wonderbare visvangst werd besteld bij Peter Paul Rubens (1577-1640) door de gilde van de visverkopers. Op het middenpaneel zie je fors gespierde mannen die vissen binnenhalen. Het zijn de apostelen die zonder succes vissen, totdat Jezus hen aanmoedigt om nog een laatste poging te wagen. Het rechterluik toont Tobias met de Engel, waar de ingewanden van de vis dienen om zijn vader van zijn blindheid te genezen. Het linkerluik geeft de vondst van een cijnspenning weer. Het is Rubens op zijn best met een werk dat bijna uit zijn voegen barst: krachtige mannenlijven, karakterkoppen, schuimend water en spartelende vissen. Rubens kwam ruimschoots tegemoet aan de wens van de visverkopers om de rijkdom van hun ambacht te verbeelden en zelfs bijna tastbaar te maken. Ondanks de vele omzwervingen en een kerk die gedeeltelijk werd vernield tijdens een bombardement in 1944, bleef het werk gespaard. Dit is een topstuk, zeldzaam en onmisbaar, en staat daarom op de Vlaamse Topstukkenlijst.
Onze-Lieve-Vrouw met de Scheve Lee
Het vermoedelijk veertiende-eeuwse Onze-Lieve-Vrouw met de Scheve Lee is het oudste beeld van de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk. De naam verwijst naar de houding van Maria: ze draagt het gewicht van Jezus op een van haar heupen, waardoor haar postuur opvallend scheef is. Men spreekt over een zogenaamde S-lijn, de natuurlijke heupstand die een moeder aanneemt bij het dragen van een kind op de arm. De legende gaat dat de koster van de kerk niet op tijd uit bed geraakte om het angelus te luiden en de deur van de kerk te openen. Daarop nam Onze-Lieve-Vrouw de taak op zich en luidde de klok. Het gevolg was een scheve houding.
Praktische informatie
Toegankelijkheid
- Gedeeltelijk toegankelijk voor personen met een beperking.
