Sint-Romboutskathedraal

De Sint-Romboutskathedraal was al van het prille begin imposanter dan de parochiekerken in de buurt en is de hoofdkerk van het aartsbisdom Mechelen-Brussel. Vanbinnen is de kathedraal adembenemend, met schilderijen van Michel Coxcie en Gaspard de Crayer, én een aangrijpende Christus aan het kruis van Anthony van Dyck. 

Toen de Mechelaars in de dertiende eeuw de Sint-Romboutskerk bouwden, zagen ze het groots. De kerk stak meteen boven andere parochiekerken uit. In 1312 werd de kerk gewijd aan de Ierse missionaris Rumoldus. Door de eeuwen heen groeide ze van een driebeukige kruiskerk uit tot een imposante kathedraal. Die status kreeg ze toen in 1559 het bisdom Mechelen werd opgericht. Zowel tijdens de godsdienstoorlogen, de Engelse Furie in 1580 en het calvinistische bewind tussen 1580 en 1585 werden de kathedraal en het interieur ernstig beschadigd. Ook de bombardementen tijdens de Eerste Wereldoorlog en de brand van 1972 brachten hevige ravage toe. Gelukkig werd de Sint-Romboutskathedraal steeds in ere hersteld en bleven de schilderijen van Michiel Coxcie en Gaspar de Crayer bewaard. Bekijk zeker het hoofdaltaar uit 1665 door de Mechelse beeldhouwer Lucas Faydherbe.

Voor zijn Christus aan het kruis keek Anthony van Dyck goed naar zijn leermeester Peter Paul Rubens. Die schilderde in 1620 de Lanssteek voor de Antwerpse minderbroeders. De compositie van beide werken lijkt sterk op elkaar. Toch is in dit schilderij goed de persoonlijke toets van Van Dyck te herkennen, zeker in de sterke emotie bij het tonen van het lijden. Dit sleutelwerk in zijn oeuvre was oorspronkelijk niet in de Sint-Romboutskathedraal te zien. Tot aan de Franse Revolutie sierde het schilderij het hoogaltaar van de verdwenen franciscanenkerk. Daarna schonk ridder Jan van der Laen, de heer van Schriek en Grootloo, het schilderij aan de kathedraal. Dit is een topstuk, zeldzaam en onmisbaar, en staat daarom op de Vlaamse Topstukkenlijst.