Sint-Andrieskerk

In het Antwerpse Sint-Andrieskwartier word je verrast door een charmante kerk met prachtige kunst. Ze staat in wat vroeger een volkse buurt was, maar nu een levendige Antwerpse mode- en antiekbuurt. De augustijnen starten aan het begin van de zestiende eeuw met de bouw van hun klooster met kerk. Al kort na 1520 worden zij weggestuurd vanwege hun openlijke sympathie voor de Duitse protestant Maarten Luther. De kerk wordt in 1529 grotendeels afgewerkt onder impuls van landvoogdes Margareta van Oostenrijk. De patroonheilige van de kerk, Andreas, is ook die van het Bourgondische vorstenhuis, waar Margareta de laatste generatie van vertegenwoordigt. Wanneer in 1566 de Beeldenstorm door Antwerpen raast en de calvinisten het bestuur overnemen, wordt de Sint-Andrieskerk beschadigd. In 1585 herbouwen de katholieke parochianen hun kerk. Een van hen is Peter Paul Rubens, die hier een tijd parochiaan was.

Rubens heeft veel schilders beïnvloed, maar waar leerde hij zelf het vak? Zijn voornaamste leermeester was Otto van Veen, op dat moment dé meest gevierde kunstschilder van Antwerpen. Dit kleurrijke en gedetailleerde modello of presentatiemodel op klein formaat dat als basis fungeerde voor het contract met de kerkfabriek schilderde Otto van Veen in 1594. Het schilderij
De marteling van Sint-Andreas zelf is gemaakt in 1597-1599 en te zien in de kerk. Sinds 2006 is dit modello opnieuw in het bezit van de kerkfabriek en zichtbaar in de schatkamer. Rubens leerde van van Veen niet enkel de finesses van de Italiaanse hoogrenaissance, hij liet zich erdoor inspireren voor zijn wereldberoemde Kruisoprichting (1609-1610), die te zien is in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal.