Antoon van Dyck: meester van verfijning en elegantie

Ook al bestaat er geen informatie over het verblijf van Van Dyck in Gent, toch kan je in verschillende kerken topwerk van de meester bewonderen. Zo is bijvoorbeeld Christus aan het Kruis een van zijn meest iconische werken. Het contrast tussen het dramatische, donkere wolkendek, de lijkbleke Christus en de kleurrijke omstanders versterkt de emotionaliteit van het tafereel.

Tip
Zin in nog meer Van Dyck in Gent? Breng dan een bezoekje aan het Museum voor Schone Kunsten. Daar kan je Jupiter en Antiope bewonderen, een werk waarin Van Dyck al zijn virtuositeit etaleerde in het schilderen van naakten en kostbare stoffen. De schilder boekte veel succes met dit werk, en zelfs zijn leermeester Rubens bezat een exemplaar ervan.  

Voor Van Dyck in de leer ging bij Rubens, verbleef hij enige tijd in Dendermonde. Daarom valt er hier ook werk van de meester te bewonderen. In deze kerk kan je terecht voor twee schilderijen: Aanbidding der Herders en Christus aan het kruis.

Tip
Zin om even uit te waaien? Volg dan de wandeling Van Dyck tot dijk. Deze flinke tocht voert jou van de meesterwerken van Van Dyck naar de oevers van de Dender en de Schelde.

Onderweg kom je ook langs het standbeeld van Franz Courtens. In het stadhuis van Dendermonde bewonder je vijf schilderijen van zijn hand. De baron was leider van de Dendermondse School, een groep schilders die internationale faam genieten voor hun prachtige landschappen. 

De kruisoprichting is een opmerkelijk werk van Van Dyck. Dit dynamische altaarstuk, rijk aan drama en emoties, is duidelijk geïnspireerd door zijn verblijf in Italië. Ook de invloed van leermeester Rubens is merkbaar, al ging Van Dyck resoluut zijn eigen weg. 

Aan het schilderij De liefdadigheid van Sint-Martinus is een opmerkelijke legende verbonden. Op weg naar Italië hield Van Dyck halt in Zaventem, waar hij Isabella van Ophem ontmoette. De mooie vrouw stal het hart van de jonge schilder, die op dit schilderij zichzelf portretteerde als Sint-Martinus. Als souvenir voor zijn aanbedene.

Tip
Wist je dat je het huis kan bezoeken waar volgens de legende de schilder zijn muze ontmoette? De woning heet – heel toepasselijk – het Van Dyckhof.

Ook het huis bestaat nog waar Van Dyck het werk zou geschilderd hebben. Dat gebeurde in het voormalige huis van Ferdinand de Boisschot. De baron – een persoonlijke vriend van de schilder – schonk het schilderij aan de gemeente als dank voor zijn feestelijk onthaal in Zaventem.

Het feit dat je het schilderij nog steeds kan bewonderen in Zaventem, dank je aan de man wiens grafsteen je ziet in de kerk: Remacle de Thisquen. De burggraaf speelt een hoofdrol in een opmerkelijk verhaal, dat zich afspeelt in 1739. Toen de pastoor van Zaventem het schilderij wilde verkopen, bracht de bruggraaf de dorpelingen daarvan op de hoogte. Een woedende menigte bestormde de kerk en hield het transport tegen met harde hand. De rechtszaak die daarop volgde werd beslecht in het voordeel van de dappere dorpelingen: de Van Dyck bleef in Zaventem, en hangt daar nog steeds.