Meestertocht Peter Paul Rubens: het genie van Antwerpen

In het Rubenshuis klopt het hart van Rubens’ dynamische universum. Ook al is zijn kunst te bewonderen in musea over de hele wereld, alleen hier kan je de meester ook echt voelen: op de plek waar hij werkte en leefde, en de ups and downs van het leven onderging.

Rubens was meer dan een schilder. Hij was ook een man van vlees en bloed. Dat merk je tijdens de Rubens Experience: je ontmoet Rubens, kruipt onder zijn huid en herkent een stukje van de meester in jezelf.

Deze indrukwekkende ontmoeting afsluiten kan in de barokke tuin, waarvoor Rubens mee aan de tekentafel stond. Je treft hier planten aan die reeds in zijn tijd bloeiden in de Antwerpse tuinen.

Tip

Loop ook eens langs het huis nr. 54 ‘De Kleine Sint-Arnold’ op de Meir. Hier woonde Rubens’ moeder met haar kinderen van 1587 tot 1601. Het opschrift op de gevel - vertaald uit het Latijn - luidt: ‘1567. In dit huis woonden de edele Jan Rubens en Maria Pypelinckx, ouders. Herbouwd 1854’.

Zin in iets zoets? Vlakbij staat het Paleis op de Meir, thuishaven van The Chocolate Line. Hier ben je welkom voor de overheerlijke pralines van meesterchocolatier Dominique Persoone.

Dit unieke museum, door UNESCO uitgeroepen tot Werelderfgoed, was ooit de werkplaats van de beroemde drukkersfamilie Plantin-Moretus. Bewonder de historische drukkerij met authentieke persen en zetmachines. Ontdek de geheimen van het boekbinden en bekijk de indrukwekkende collectie oude drukken.

Ook hier is Rubens te bewonderen. Niet omdat hij een ongelooflijke boekenwurm was (met een van de grootste privébibliotheken van Antwerpen) maar vanwege zijn vriendschap met uitgever Balthasar Moretus. De meester ontwierp titelbladen voor de boeken en schilderde portretten van de familie Moretus.

Tip

Waar Rubens en Moretus elkaar ontmoet hebben? Op school! In hun kinderjaren volgden ze Latijnse school bij Meester Rumoldus Verdonck in de kathedraalschool. Vandaag is in dit gebouw Brasserie Appelmans gevestigd, waar je terecht kan voor Vlaamse klassiekers zoals stoofvlees, gemaakt met Antwerps bier.

De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, het icoon van Antwerpen, torent hoog boven de stad uit. Deze gotische kathedraal, met haar beroemde Onze-Lieve-Vrouwetoren, is al eeuwenlang het symbool van de stad. Binnenin ontdek je een schat aan kunst, waaronder liefst vier meesterwerken van Rubens.

De Kruisoprichting, De Kruisafneming en het schilderij boven het hoogaltaar, De Tenhemelopneming van Maria bieden samen een overzicht van de ontwikkeling van zijn stijl – van heftig, duister drama naar zwierige lieflijkheid. In de Onze-Lieve-Vrouw van de Vredekapel bevindt zich een vierde Rubens: het drieluik met De Verrijzenis van Christus, dat hij schilderde voor het graf van Jan Moretus en Martina Plantijn, de opvolgers van de Antwerpse drukker Christoffel Plantijn.

Tip

Het standbeeld van Rubens staat vlakbij, op de Groenplaats in Antwerpen. Daar vind je ook de bekende Antwerpse frituur Fritkot Max. Wie honger heeft kan dus een frietje steken onder het goedkeurend oog van de Vlaamse Meester.

Zin om te overnachten in de Rubensiaanse sfeer? Richt de schreden naar Hotel O Kathedral. Hier slaap je in kamers gedecoreerd met fragmenten uit werken van Rubens. Een aanrader als je deze tocht in meerdere etappes wil afwerken.

De Sint-Pauluskerk overdondert jou met een overvloed aan kunst en geschiedenis. Dit indrukwekkende gebouw, met zijn mix van gotiek en barok, is een kunstwerk op zich.

Verschillende Vlaamse Meesters tekenen met hun allerbeste werk present in deze kerk. Zo vind je hier onder meer De Geseling van Rubens.

In 2025 wordt de Sint-Pauluskerk gerestaureerd. Sommige werken zijn daardoor tijdelijk niet te bewonderen. Voor De Geseling is dat gelukkig wel het geval.

Tip

Wil je nog meer zien van Antwerpen? Langs de Sint-Pauluskerk passeert de Flanders’ Finest Antwerpse highlights-route. Deze fietstocht voert jou van het centrum naar de mooiste plekjes buiten de stadskern. Fietsen huur je aan het Centraal Station bij Blue Bike, Cyclant of Groep Intro. Overal in de stad vind je ook de deelfietsen van Velo Antwerpen.

Dorst gekregen van al dat trappen? Onderweg passeer je niet één maar twee brouwerijen! De Antwerpse Brouw Compagnie staat bekend om haar Seef bier en bij Brouwerij De Koninck kan je terecht voor Antwerpse klassiekers zoals Bolleke en Tripel d’Anvers. In beide brouwerijen ben je ook welkom voor een rondleiding.

‘Een hemel op aarde’, noemden Antwerpenaren deze triomfantelijke barokkerk, met haar uitbundige voorgevel, verfijnde interieur en sublieme Rubenskapel. Hier bewonder je De terugkeer van de Heilige Familie, het meesterwerk dat Nicolaas Rockox – burgemeester van de stad en persoonlijke vriend van de schilder – in 1620 schonk aan de kerk.

Tip

Rubens was ook een fervent kunstverzamelaar. Zo was hij de trotse bezitter van een Quinten Matsijs uit 1514. Vlakbij de Sint-Carolus Borromeuskerk staat het oudste café van Antwerpen, dat naar de schilder is vernoemd. Je bent welkom in ‘de Quinten’ voor een frisse pint en een snelle hap.

Vlakbij ligt ook Hotel Flora, een prachtig boetiekhotel gevestigd in enkele aanpalende oude huizen. Deze plekken werden ooit bewoond door rijke kooplieden en vooraanstaande families, waaronder inderdaad: de familie Moretus.

In deze gotische kerk vond Rubens zijn laatste rustplaats. De marmeren aankleding, de 24 altaren en de rijke kunstschatten maken je bezoek meer dan de moeite waard. Zo denken de pelgrims naar Santiago de Compostella er ook over, want de Sint-Jacobskerk vormt een vaste halte op hun weg.

In het altaar van Rubens’ grafkapel kan je zijn Madonna omringd door heiligen bewonderen. Op zijn uitdrukkelijke wens kreeg dit werk een plaats in zijn toekomstige grafkapel. Je vindt hier ook het beeld Madonna van Smarten door Lucas Faydherbe, een geliefde leerling en goede vriend van Rubens.

De Rubenskapel is momenteel gesloten voor bezoek. In het voorjaar van 2026 kan je de grafkapel opnieuw bewonderen in al haar glorie, na een grondige restauratie.

Tip

Rubens was ook een uitstekend zakenman. En zakendoen, dat gebeurde in het Antwerpen van de 16de eeuw in de Handelsbeurs. Het prachtige gebouw geeft vandaag onderdak aan het elegante restaurant Fiera.

Wil je ook elegant logeren? Dan ben je welkom in Sapphire House. De naam van dit prachtige hotel is een knipoog naar de rijke geschiedenis van Antwerpen als diamanthoofdstad van de wereld.