Onze-Lieve-Vrouwekerk

Torsade de Pointes - CC Wikimedia

Grote Markt, Sint-Truiden

Hoog boven Sint-Truiden kan je de Onze-Lieve-Vrouwekerk al van ver herkennen. Niet enkel is ze een oriëntatiepunt in het landschap, ook herbergt ze zeldzaam erfgoed! Daal af in de crypte onder de kerk, want daar ligt een schatkamer waar je 2 van de 15 overgebleven beschilderde reliekschrijnen vindt.

Onze-Lieve-Vrouwekerk

Er bestaat een diepgewortelde band tussen de kerk en de heilige Trudo. Hij was de oprichter van de benedictijnenabdij in de zevende eeuw. In de elfde eeuw liet Abt Adelardus II op deze locatie een houten kerk bouwen, de eerste parochiekerk van de stad. De kerk herbergt vele verwijzingen naar de heilige, zoals de schrijn met zijn relieken onder het centrale altaar. Het gebouw onderging verschillende transformaties, van hout naar steen en van romaanse naar neogotische stijl. De recentste restauratie werd afgerond in 2018. Het interieur van de kerk is tot op heden rijkelijk versierd met glas-in-loodramen, muurschilderingen, beeldhouwwerken, schilderijen en edelsmeedkunst. De schatkamer, gelegen in de crypte onder de kerk, bewaart liturgische voorwerpen, waaronder reliekschrijnen, apostelenbeelden en monstransen.

KIK-IRPA

KIK-IRPA

Reliekschrijn van de heilige Trudo

Het zestiende-eeuwse reliekschrijn van de heilige Trudo is een van de weinig beschilderde reliekkisten die de beeldenstorm van 1566 heeft doorstaan. De roodkleurige schrijn is versierd met een groen floraal motief en is verzegeld met een banderol. Hierop staat dat de assen en linnen doeken van de heilige Trudo de Belijder zijn. Trudo herken je op de zijpanelen aan zijn witte albe, rode koorkap en barokke gouden gesp met palmtak en kerkmodel in de hand. De legende vertelt dat hij in 655, op 27-jarige leeftijd tot priester werd gewijd. Hij kreeg de opdracht om het christendom te verspreiden in Haspengouw en reisde predikend rond. Trudo stichtte een klooster met een kerk op zijn ouderlijk landgoed, waar nu nog steeds de abdij van Sint-Truiden staat. Na zijn dood in 693 werden er rond zijn graf wonderen gerapporteerd, wat leidde tot een groeiende bedevaartplaats en de ontwikkeling van een gemeenschap in de achtste eeuw.

Reliekschrijn van de heilige Eucherius (1501-1525)

Welke geheimen bewaart de zestiende-eeuwse schrijn van Eucherius, verborgen onder kronkelende groene plantmotieven? De roodgekleurde inscriptie zegt: "SCS EUCH” en verwijst naar de heilige Eucherius. Geboren in Orléans in een welgestelde familie, trad hij rond 714 toe als monnik bij de Benedictijnen van Jumièges. Hij werd later bisschop van Orléans, maar Karel Martel verbande hem in 733 naar Keulen, vanwege zijn kritiek op de inbeslagname van kerkelijke eigendommen. Uiteindelijk kwam hij onder de hoede van graaf Robert I van Haspengouw, waarna hij zich terugtrok in de benedictijnenabdij van Sint-Trudo in Sint-Truiden. Hij stierf in 743 en werd naast Sint-Trudo begraven. Wonderlijke verhalen deden als snel de ronde en zijn graf leefde op als pelgrimsoord. In tegenstelling tot de schrijn van Trudo werd hier geen beeltenis van Eucherius geschilderd. Je kan hem in de Onze-Lieve-Vrouwekerk wel terugvinden op de muurschildering Het visioen van Eucherius en Litanie van Marie van Jules Helbig.

Christina de Wonderbare door Georges Baltus

Onze-Lieve-Vrouwekerk Sint-Truiden

Christina de Wonderbare, Georges Baltus

De heilige Christina zweeft boven de drie kenmerkende torens van Sint-Truiden: de Trudo abdij, het stadhuis en de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Met gesloten ogen en uitgestrekte armen biedt ze bescherming aan de stad. Sint-Truiden is gehuld in een rode gloed van oorlogsgeweld. Het gebed in de omlijsting, opgesteld door de toenmalige deken Beckers, smeekt om bescherming tegen de pest, hongersnood en oorlog. Georges Baltus schonk het kunstwerk in 1915 aan de kerk van zijn geboortestad als eerbetoon aan zijn jeugd. Een jaar voordien werd Baltus tijdens zijn zomervakantie in Sint-Truiden verrast door de Duitse inval en kon niet terugkeren naar Glasgow. Hij verbleef toen in zijn familiaal huis op de Grote Markt, waar hij het schilderij van Christina voltooide. Hij zou een pater hebben verteld dat de inspiratie voor dit schilderij kwam van Christina de Wonderbare door Abraham van Diepenbeeck, een leerling van Rubens.

Het Laatste Oordeel, Johannes van den Eenheu

Hoog in een hemel van donkergrijze wolken, zit Christus op een wereldbol, vergezeld door Maria. Boven hen zweven engelen met passiewerktuigen, terwijl heiligen aan weerszijden toekijken op Christus. Op aarde verrijzen de doden uit hun graven, engelen leiden hen naar de hemel of de hel. Johannes van den Eenheu schilderde Het Laatste Oordeel in 1626 naar de zestiende-eeuwse gravure van Johann Sadeler. Sadeler inspireerde zich op zijn beurt op een werk van de Duitse kunstschilder Christoph Schwarz (1545-1592). De muurschildering van Van den Eenheu is een bijna getrouwe kopie, met uitzondering van twee figuren onderaan. Ze vullen de ruimte in de hoeken, die in Sadeler’s ronde gravure afwezig zijn, maar er is mogelijk meer aan de hand. De Onze-Lieve-Vrouwkerk was een collegiale kerk met 12 kanunniken. Jacobus Germeys, de deken van het kapittel tussen 1606 en 1624, was de broer van de abt Hubert Germeys. Wegens zijn familiale band werd Jacobus met argwaan beschuldigd voor het verduisteren van kapitaal. Na zijn dood in 1624 bleven de geruchten voortbestaan. De abt, ontevreden over deze aantijgingen, zou opdracht hebben gegeven aan de schilder om twee figuren toe te voegen: de biddende figuur zou Jacobus Germeys voorstellen, terwijl het groene monster met de kleur van afgunst, verwijst naar de uitspraak ‘Kijk eerst in de spiegel vooraleer je iemand beschuldigd!’.